1- زنگ زدائی سطح لوله ها
لوله ها باید با یکی از روشهای شن زنی و یا ساچمه زنی از آثار زنگ، پوسته مواد روغنی، کثافات و غیره کاملاً پاک شود.
جنس شن- از نوع سیلیکا
درجه خلوص- فاقد خاک
قطر ذرات- بین 16/1 تا 30/1 اینچ
سختی ذرات- پس از یکبار استفاده باید حداکثر 10 درصد از ذرات خورده شده باشد.
2- پرایمر زنی اولیه
پرایمر در هوای بارانی و مه سنگین در کارگاههای غیر سرپوشیده مجاز نمیباشد.
پرایمر زنی بلافاصله بعد از تمیز کردن سطح لوله و پس از گردگیری ناشی از شن زنی باید انجام شود.
3- عایقکاری نوارهای عایقی
4- آزمایشات و تعمیر پوشش
تمام قسمتهای لوله قبل از نوارپیچی خارجی باید بوسیله دستگاه منفذیاب (هالیدی- دیتکتور) که مورد تائید ناظر نیز قرار گرفته است آزمایش شود. سرعت حرکت الکترود دستگاه بر روی لوله نباید بیش از 3/0 متر در ثانیه باشد. بمنظور جلوگیری از آسیب دیدن لوله لازم است الکترود بر روی هیچیک از قسمتهای لوله توقف ننماید.
5- عایقکاری گرم
1ـ عایقکاری گرم
1-1 عملیات اصلی عایقکاری شاخة های لوله باید در کارگاه و نه در محل لوله گذاری انجام گیرد.
2ـ1 شرایط محیط برای عایقکاری
در کارگاههای غیر سرپوشیده ، عایقکاری در هوای بارانی و مه‌سنگین مورد تائید نمیباشد. در کارگاههای سرپوشیده و غیر‌سر‌پوشیده درجة محیط نباید از 5 درجة سانتیگراد پائینتر باشد.
3ـ1 وسائل مورد نیاز عملیات عایقکاری گرم
دستگاه پرایمر‌زنی ثابت
دستگاه قیر‌پاشی و نوار پیچ ثابت
مخزن مخصوص ذوب قیر که مجهز به حرارت سنج مناسب‌برای کنترل درجة حرارت باشد، علاوه بر آن در محل خروجی مخزن ذوب قیر باید نوری مخصوص نصب‌شده باشد تا عمل فیلتراسیون را انجام دهد.
کیفیت وسایل فوق باید قبل از شروع عملیات مورد تائیدناظر قرار گرفته باشد.
مخزن ذوب قیر باید مجهز به دستگاه بهم‌زن مکانیکی بوده و ترجیحاً ترموستات داشته باشد تا بتواند با کم و زیاد نمودن سوخت درجة حرارت ، را ثابت نگه دارد.
4ـ1 قیر‌پاشی و نوار پیچی
قیر‌پاشی و نوار پیچی تواماً و با ماشین انجام می‌گیرد.
وزن تکه‌‌های قیر خورده شده برای ذوب معمولاً در حدود 2 کیلوگرم بوده و در هر حال نباید از 10 کیلوگرم تجاوز نماید.
قیر را باید بر روی سکوی تمیز سیمانی خورد نموده و از آلودگی آن با مواد خارجی مثل خاک و غیره خود‌داری نمود.
2 ـ عایقکاری دوبله
در قسمتهائی از لوله از جمله در محل تقاطع با کانال آب ، نهرها، قناتها ، رودخانه‌ها و راه آهن جاده‌ها و اتوبان‌ها ، عایقکاری دوبله لازم است و باید به شرح زیر عمل شود.
ابتداً پس از پرایمر‌زنی باید لوله را با یک لایه نوار پشم شیشه زیرین و قیر بدون نوار خارجی عایقکاری نمود. سپس در حالی که لایة قیری کاملاً سرد نشده است ، لازم است با لایة دیگری از قیر‌نوار زیرین و نوار خارجی عایقکاری نمود. ضخامت پوشش دوبله باید حداقل 6 میلیمتر باشد. ( 7/32اینچ )
3 ـ آزمایشات و تغییر پوشش در عایقکاری گرم
1-3 انجام آزمایشات و ابزرسی هایی که باید در حضور ناظر و یا توسط خود ناظر طرح بر روی لوله انجام شود به شرح زیر می‌باشد :
الف ـ بازرسی عینی ظاهر‌پوشش لوله
ب ـ آزمایش با دستگاه منفذیاب ( هالیدی ـ دیتکتور ) به منظور یافتن نواقص پوشش آزمایش مزبور باید در 100 درصد سطح لوله پوشش داربا دستگاهی که قبلاً مورد تائید قرار گرفته است انجام گیرد ، ولتاژ آزمایش بین 10 تا 15 کیلو ولت باید تنظیم گردد.
( سرعت حرکت الکترود دستگاه بر روی لوله نباید بیش از 3/0 متر در ثانیه باشد.
4 ـ عملیات عایقکاری پس از جوشکاری لوله‌ها در کنار کانال
1-4 پس از جوشکاری لوله می‌بایستی قطعات سرباره جوش کند شود و پس از اینکه با برس سیمی قسمتهای لخت انتهای لوله و قسمت جوشکاری شده لوله از بقایای زنگ و مواد خارجی پاک گردید. بوسیلة نوار پلاستیکی مخصوص که چسب آن از نوع قیری است عایقکاری گردد. جهت اینکار باید حدود 15 سانتیمتر نوار خارجی پوشش لوله در طرفین محل جوشکاری شده کاملاً کنده شود و سطح قیر به سمت محل جوشکاری شده به وسیلة سمباده شیب داده شود.
در مرحلة بعدی لازم است سطح قیر و سطح لخت لوله و محل جوش به وسیلة پرایمر مخصوص نوار پلاستیکی با برس آغشته گردد. در این مورد باید کاملاً دقت نمود که از پرایمر قیر لوله اشتباهاً استفاده نگردد.
پس از اینکه پرایمر زده شد نسبتاً خشک شده ولی هنوز آثار انگشت بر روی آن بر جای‌مانده لازمست با دست یا نوار مخصوص فوق‌الاشاره عایقکاری گردد.
رویهم‌افتادگی نوار بایستی برابر پنجاه درصد عرض نوار بکار رفته باشد.
5 ـ عایقکاری شیرهای مدفون در خاک از اندازه‌های دو اینچ تا شش اینچ
1ـ 5 این شیرها دارای پوشش عایقی کارخانه‌ای از نوع قیر‌اندود (پیری کوتد) می‌باشند و احتیاجی به عایقکاری مجدد ندارد ولی آزمایش پوشش این نوع شیرها الزامی است.
2ـ 5 عایقکاری شیرهایی که در حوضچه قرار می‌گیرند.
پس از تمیز کردن کامل با برس سیمی لازمست بوسیله رنگهای‌غلیظ از نوع‌ماستیک شامل مه لایه به ضخامت کلی حداقل سه میلیمتر و فاصله زمانی دو ساعت زنگ آمیزی‌شود.
3ـ5 عایقکاری محل اتصال شیر به لوله
محل اتصال شیرهای مدفون در خاک و یا شیرهائی که در حوضچه قرار می‌گیرند به لوله‌های گاز با کاربرد پرایمر و نوار نرم مخصوص که دارای هماهنگی با پوششهای لوله و شیر می‌باشند عایقکاری می‌گیردند. این نوع نوارها توسط شرکت ملی گاز‌ایران تامین می‌گردند.
4ـ 5 نوار سخت ( راک ـ شیلد )
1ـ4ـ5 قسمتهایی از لوله که از نقاط صخره‌ای و سنگلاخی عبور می‌نماید و ممکن است متحمل فشارهای بیشتری گردد لازم است علاوه بر نوار خارجی با یک لایه نوار‌سخت ( راک ـ شیلد ) سر عایقکاری شود.
2ـ4ـ5 در صورت کاربرد وزنه‌های سیمانی بر روی و یا مجاور لوله و زانوئی به منظور جلوگیری از صدمه دیدن عایق لوله و یا زانوئی لازم است بین وزنه سیمانی و پوشش‌خارجی عایقکاری بصورت دوبله انجام شده و سطح خارجی‌آن با یک‌لایه نوار سخت ( راک ـ شیلد ) پوشش گردد.
6 ـ محاسبه مقاومت الکتریکی پوشش
مقاومت الکتریکی پوشش از رابطه زیر بدست می آید :
R=S(U2-U1)/I
R = مقاومت الکتریکی پوشش بر حسب اهم متر مربع (OHM. M2)
S = سطح کل خطوط لوله شبکه مورد آزمایش بر حسب متر مربع ( M2)
U1= پتانسیل دورترین نقطه خط لوله شبکه در حالت خاموش رکتیفایر بر حسب ولت نسبت به زمین مجاور
U2= پتانسیل دورترین نقطه خط لوله شبکه در حالت روشن بودن رکتیفایر بر حسب ولت نسبت به زمین مجاور
I = مقدار جریان خروجی رکتیفایر برحسب آمیز
مقدار مقاومت الکتریکی پوشش با کیفیت اجرای عایقکاری رابطه مستقیم دارد بدین معنی که هر اندازه پوشش یکپارچه‌‌تر و بدون عیب هالیدی باشد مقاومت پوشش بیشتر خواهد بود. حداقل میزان قابل قبول کارآئی پوشش در مورد خطوط لوله انتقال 98% می‌باشد.
اما در مورد خطوط لوله شبکه های شهری بدلیل وجود کابلها و خطوط لوله زیر زمینی و ساختمان فلزی که موجب هدر رفتن قسمتی از جریان حفاظت کاتدی خواهد شد این درصد کارآئی اجباراً 95% فرض می‌شود.
1ـ 6 تعیین میزان کارآئی پوشش
جهت انجام این کار لازم است ابتداء میزان تراکم جریان (I/S) خطوط لوله شبکه در حالیکه پتانسیل دورترین نقطه شبکه 85/0 ولت باشد محاسبه و سپس با توجه به تراکم جریان (I/S) منظور شده در طراحی اولیه که در دفتر‌چه طراحی حفاظت کاتدی ذکر شده است با جدول زیر مقایسه گردد.
این جدول مقدار تراکم جریان (I/S) متداول در طراحی جفاظت کاتدی خطوط لوله شبکه را بدست می‌دهد. در این مقایسه اضافه تراکم جریان نسبت به مقادیر جدول نشانگر کیفیت پائینتر پوشش و کسری آن نشانه کیفیت بهتر آن نسبت به درصد‌های کارآئی مربوط خواهد بود.
جدول شمارة یک :
| مقدار متوسط‌تراکم جریان بر حسب MA/m2 برای خطوط لوله شبکه با 95% کارآئی پوشش ( I/S5% ) | مقدار متوسط تراکم بر حسب MA/m2 برای خطوط لوله انتقال با 98% کارآئی پوشش (I/S2 % ) | مقدار متوسط تراکم بر حسب MA/m2 برای لوله فولادی‌بدون پوشش طراحی اولیه ( ـــ ) |
| 25/1 1 75/0 5/0 25/0 |
5/0 4/0 3/0 2/0 1/0 |
25 20 15 10 5 |
7 ـ میزان رادیوگرافی جوشها
ناظر جوشهائی را که باید رادیوگرافی بشوند بطور دلخواه انتخاب می‌نماید، ولی درصد رادیوگرافی نسبت به کل جوشهای انجام شده بایستی بصورت زیر باشد.
الف ـ جوشهائی که باید 100% رادیوگرافی شوند :
1 ـ صد ( 100 ) سرجوش‌اولیه‌هر گروه جوشکاری.
2 ـ جوشهای نهائی(TIE-IN) ، (HOT-TIE-IN ) و جوشهائی که داخل کانال انجام می‌گردند.
3 ـ جوشهائی‌که کلاً یا جزاً تعمیر شده‌اند.
4ـ جوشهائی‌که در تقاطع قرار می‌گیرند و یا در مشخصات از آنها بعناون تقاطعهای ویژه نام برده شده است.
5 ـ جوشهائی که بین دو آلیاژ متفاوت ( different grade ) انجام می‌گردد.
6 ـ جوشهائی‌که بین دو لوله با ضخامتهای مختلف انجام می‌گیرد.
7 ـ جوشهائی که بین لوله و اتصالات و بین اتصالات انجام می‌گیرد.
8 ـ هنگامیکة ناظر تشخیص می‌دهد که بعلت محل مخصوص جوشکاری و یا بنا به ملاحظات جوی ( مثلاً باد ) انجام جوشکاری مشکل است.
9 ـ هنگامیکه جوشکاری با قطر لوله تغییر داده می‌شود.
10 ـ جوشهای معیوبی که بریده شده و مجدداً جوشکاری شده است.
ب ـ درصد رادیوگرافی جوشها فقط تحت زیر از 100% به 30% تقلیل‌می‌یابد. و تقلیل دیگری در میزان رادیوگرافی جوشها وجود ندارد. برای تقلیل درصد رادیوگرافی از 100% به 30% همواره نتیجه بازرسی جوشهای انجام شده در دو روز متوالی‌ملاک عمل بوده و در صورت حصول شرائط زیر درصد رادیوگرافی از 100 به 30% تقلیل‌می‌یباید.
1 ـ در میان جوشهای انجام شده در دو روز متوالی جوش معیوب بریدنی وجود نداشته‌باشد.
2 ـ میانگین تعداد جوشهای تعمیری جوشهای تعمیری جوشهای انجام شده دو روز متوالی مساوی یا کمتر از 10% باشد. ( ده درصد )
3 ـ چنانچه هر یک از 2 شرط فوق حاصل نشود میزان رادیوگرافی جوشها 100 درصد می‌باشد.
.webp)
دیدگاه شما